Onderzoek beleidsopties arbeidsmarkt ouderenzorg
Een toenemend probleem voor de ouderenzorg is de krapte op de arbeidsmarkt. Door vergrijzing neemt de vraag naar ouderenzorg sterk toe terwijl het aanbod aan potentiële werknemers en mantelzorgers achterblijft. ActiZ formuleerde acht beleidsopties die bij kunnen dragen aan het oplossen van het arbeidsmarktvraagstuk. SiRM bracht in opdracht van ActiZ de impact en haalbaarheid van elke beleidsoptie in beeld. De drie beleidsopties met de grootste impact zijn ook de opties die sterk afhankelijk zijn van externe partijen en omstandigheden. De haalbaarheid op korte termijn is daarom lager dan bij andere beleidsopties.
Eén van de grootste uitdagingen voor de ouderenzorg is de arbeidsmarkt. ActiZ onderscheidt drie manieren hoe haar leden aan dit vraagstuk kunnen bijdragen: de bijdrage die ActiZ-leden kunnen leveren in de bestaande beleidscontext, de extra bijdrage die ze kunnen leveren als de beleidscontext verandert en de bijdrage die ze niet of alleen kunnen leveren in samenwerking met andere partijen bij een andere organisatie van de (ouderen-) zorg (zoals domeinoverstijgend werken). De commissie Arbeid van ActiZ heeft voor de tweede categorie acht opties voor een verandering in de beleidscontext geformuleerd.
SiRM heeft de impact en haalbaarheid van deze acht opties onderzocht. De impact is ingeschat door de potentiële toename van het aantal beschikbare uren te berekenen op basis van bestaande onderzoeken en gegevens over de arbeidsmarkt. De toename van het aantal beschikbare uren kan worden ingezet om meer zorg te bieden en/of de werkdruk te verlagen. De haalbaarheid is bepaald door de externe afhankelijkheid in te schatten op het gebied van: de arbeidsmarkt, (externe) veranderkracht, bekostiging, macrobudget en wet- en regelgeving.
Uit het onderzoek blijkt dat er geen wondermiddel is: geen enkele beleidsoptie heeft naar verwachting een hoge impact én een hoge haalbaarheid (gedefinieerd als een lage externe afhankelijkheid). De opties met de hoogste potentiële impact zijn het verlagen van de administratieve lasten tot een voor werknemers acceptabel niveau, het optimaal inzetten van technologie tijdens 30% van het werk en het principe van ‘bekwaam is bevoegd’ leidend maken voor de inzet van werknemers. Het realiseren van deze opties is wel sterk afhankelijk van externe partijen en omstandigheden. De haalbaarheid op korte termijn is daarom lager dan bij andere opties zoals het faciliteren en financieren van de opleidingsfunctie voor de wijkverpleging of het realiseren van voldoende financiële middelen voor een adequate begeleiding stagiaires waardoor de studie-uitval vermindert.
