Maatschappelijke impact van leeftijdsgerelateerde slechthorendheid
Slechthorendheid is een veelvoorkomend probleem dat een grote impact op het persoonlijke leven kan hebben. In dit rapport, dat in opdracht van Specsavers is geschreven, richten we ons op de meest voorkomende vorm: leeftijdsgerelateerde slechthorendheid. Op basis van wetenschappelijk onderzoek, openbare gegevens over de Nederlandse bevolking en expertinterviews concluderen we dat op dit moment bijna 40% van de matig tot ernstig slechthorenden onbehandeld is en dat er daarnaast nog circa 1,3 miljoen onbehandelde mild slechthorenden zijn. De daaraan verbonden maatschappelijke kosten bedragen jaarlijks circa €3,6 miljard, wat de komende tien jaar door vergrijzing nog eens toeneemt tot €4,7 miljard.
Nederland kent 2,6 miljoen leeftijdsgerelateerde slechthorenden (>25 dB verlies), waarvan 1,3 miljoen matig tot ernstig slechthorenden (> 35 dB verlies). Deze laatste groep komt op dit moment in aanmerking voor vergoeding van een hoortoestel vanuit de Zvw. We schatten in dat 80% van de slechthorenden gebaat is bij reguliere hoorzorg bij een audicien en dat de overige 20% ofwel geen behoefte heeft aan hoorzorg, of juist behoefte heeft aan een specialistische behandeling bij een KNO-arts of audiologisch centrum. Er zijn op dit moment circa 800.000 hoortoesteldragers in Nederland. Daarmee zijn dus nog circa 500.000 matig tot ernstig slechthorenden onbehandeld.
Zonder hoorzorg zou leeftijdsgerelateerde slechthorendheid de maatschappij jaarlijks circa €5,8 miljard kosten. Dit bestaat voor ongeveer de helft uit kosten door verminderde arbeidsparticipatie en -productiviteit als gevolg van de slechthorendheid en voor de andere helft uit (gemonetariseerd) verlies van kwaliteit van leven (DALY’s). Daarnaast bestaan de kosten voor circa €0,1 miljard uit vervroegde dementie of ernstige eenzaamheid onder ouderen als gevolg van de slechthorendheid.
De jaarlijkse uitgaven aan reguliere hoorzorg, waarbij diagnose door audicien of specialist gesteld wordt, en behandeling bij de audicien plaatsvindt, bedragen €260 miljoen per jaar, waarmee op jaarbasis circa €2,5 miljard aan maatschappelijke baten gerealiseerd worden. De resterende maatschappelijke kosten zijn daarmee jaarlijks circa €3,6 miljard (= 5,8 + 0,26 – 2,5).
Door vergrijzing neemt het aantal leeftijdsgerelateerde slechthorenden tussen nu en 2030 toe tot 1,7 miljoen Nederlanders. Daarnaast leidt de opschuivende AOW-leeftijd tot een toename van het aantal matig tot ernstig slechthorenden onder de beroepsbevolking met circa 30.000 (= 10%). Zonder additionele hoorzorg nemen de jaarlijkse maatschappelijke kosten daarmee toe tot €4,7 miljard. Met reguliere hoorzorg is dit naar verwachting met €2,2 miljard terug te brengen.
Tot slot merken we op dat technologische ontwikkelingen kansen bieden de groeiende vraag naar hoorzorg te bedienen. Het toekomstige hoortoestel is door multifunctionaliteit en verbeterd design namelijk aantrekkelijker voor zowel jong als oud.
