Onderzoek naar vraag naar transgenderzorg in Nederland
ZonMw vroeg SiRM om een kwantitatief onderzoek uit te voeren naar de vraag naar en het aanbod aan transgenderzorg, en naar hoe deze in de nabije toekomst mogelijk veranderen. Hiervoor stelden we een model op en deden onderzoek naar beschikbare bronnen. Bij elk van deze stappen betrokken we relevante stakeholders, met name in de vorm van drie klankbordgroepen.
De transgenderzorg in Nederland staat de afgelopen jaren onder toenemende druk. Het sterk stijgende aantal trans personen dat medische hulp zoekt bij minder snel groeiende capaciteit heeft geleid tot lange wachtlijsten. In juli 2022 was de gemiddelde wachttijd tussen aanmelding en een intake voor diagnostiek en indicatiestelling opgelopen tot bijna twee jaar. Het is daarbij onbekend hoe de vraag naar transgenderzorg zich de komende periode gaat ontwikkelen en hoeveel capaciteit nodig is om tijdig aan de zorgvraag te voldoen.
Het ministerie van VWS vroeg daarom aan ZonMw om kwalitatief en kwantitatief onderzoek naar de vraag naar transgenderzorg te faciliteren. Inzicht in de verwachte vraag naar transgenderzorg kan zorgaanbieders en zorgverzekeraars helpen om de keten van transgenderzorg beter te organiseren. ZonMw vroeg daarbij aan SiRM om een kwantitatief onderzoek uit te voeren naar de grootte van de vraag naar transgenderzorg, zowel nu als in de nabije toekomst. Daarbij vroeg ZonMw ook om in te schatten in welke mate het aanbod aan transgenderzorg moet groeien om aan de vraag te voldoen. Naast dit onderzoek faciliteerde ZonMw gelijktijdige onderzoeken van de Radboud Universiteit en van het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten.
Voor het schatten van de zorgvraag stelden we een schematisch en vervolgens gecodeerd model op, gebaseerd op desk research en data. Voor de vraagontwikkeling stelden we mogelijke scenario’s op, die we inclusief onzekerheidsanalyses doorrekenden en combineerden met aanbodscenario’s. Bij elk van deze stappen betrokken we relevante stakeholders, met name in de vorm van klankbordgroepen. Daarnaast overlegden we doorlopend met de Radboud Universiteit, het Kennisinstituut en met de Kwartiermaker Transgenderzorg. Na berekening van de mogelijke zorgvraagontwikkeling legden we het conceptrapport breed ter consultatie voor.
Het project resulteerde in een publieksrapport met technische bijlage. Het R-script van het model is openbaar te raadplegen en te hergebruiken. De resultaten van ons onderzoek zijn begin mei 2023 samen met de resultaten van de Radboud Universiteit door het ministerie van VWS aan de Tweede Kamer aangeboden. Samen dienen ze als basis voor een maatschappelijk en zorginhoudelijk gesprek over hoe transgenderzorg beter te organiseren. ZonMw heeft daarnaast samen met het veld initiatief genomen om een landelijk onderzoeksnetwerk over transgenderzorg op te zetten.
