Evaluatie van overheveling van geneesmiddelenbudget naar het ziekenhuis

In opdracht van VWS evalueerde SiRM de overheveling van specialistische geneesmiddelen naar het ziekenhuisbudget. We zetten breed in de zorgsector een webenquête uit en hielden negen expertbijeenkomsten en circa 20 interviews. De resultaten waren niet eenduidig en de minister heeft daarom geplande overhevelingen bijgestuurd.

Van 2012 tot en met 2015 is ter waarde van circa € 900 miljoen aan geneesmiddelen overgeheveld van het extramurale geneesmiddelenbudget naar het ziekenhuisbudget. In 2012 zijn de TNF-alfaremmers en vergelijkbare biologicals overgeheveld, in 2013 volgden orale oncolytica en het groeihormoon somatropine, in 2014 de fertiliteitshormonen en in 2015 ruim 30, veelal oudere, oncolytica.

De minister had vier doelstellingen voor ogen met de overheveling:

1. een eenduidigere aanspraak en bekostiging
2. lagere geneesmiddelenprijzen
3. een hogere kwaliteit van de behandeling
4. doelmatigheid van de behandeling.

De minister stelde daarnaast als randvoorwaarde dat de patiënt er geen hinder van mocht ondervinden. In opdracht van VWS evalueerde SiRM de overheveling.

Er waren vóór de overheveling geen objectieve gegevensbronnen aangewezen voor evaluatie. Om toch uitspraken te kunnen doen over het behalen van de doelstellingen, heeft SiRM in de zomer van 2015 breed in de zorgsector een webenquête uitgezet (respons: 825). We hebben de resultaten van de webenquête getoetst en geduid tijdens negen expertbijeenkomsten. Daarnaast zijn circa 20 interviews gevoerd en hebben we deskresearch gedaan.

Op basis van het onderzoek formuleerden we drie conclusies:

• Het bleek lastig om te evalueren of de doelstellingen waren behaald. Dit had drie redenen: Er waren tegelijkertijd met de overheveling andere ontwikkelingen in de zorgsector. Ook zijn de doelstellingen van de overheveling niet precies geformuleerd. Tenslotte waren er geen gegevensbronnen beschikbaar of aangewezen voor objectieve evaluatie.
• De doelstelling voor geneesmiddelenprijzen is grotendeels behaald, vooral voor TNF-alfaremmers, fertiliteitshormonen en groeihormoon.
• De mate waarin de doelstellingen zijn behaald verschilt tussen geneesmiddelengroepen en kan daarnaast per indicatie verschillen binnen die groep.

Minister Schippers heeft het evaluatierapport op 20 november 2015 aangeboden aan de Tweede Kamer. Ze heeft op basis van het rapport geplande overhevelingen uitgesteld en de plaatsgevonden overhevelingen bijgestuurd.